Sigara Nasıl Bir Alışkanlık?
Sigarayı sorunsuzca bırakabilmek için bedenimizi ve beynimizi tam olarak nasıl etkilediğini bilmek önemli. Öncelikle belirtmek gerekir ki yaygın inanışın aksine, sigara alışkanlığı sadece düşünceden oluşmuyor.
Sigara, içerdiği kimyasallar yoluyla beynimizde fiziksel bir alışkanlık yaratıyor, yani hormonları etkiliyor. Bu yolla da duygu ve davranışları kontrol altına alıyor. Yani sigarayı bir süre içmeyenlerde oluşan bedensel tepkiler sadece düşünceye bağlı değil. Bu tepkiler tamamen vücuda alınan kimyasallar tarafından oluşuyor.
Sigaranın etken maddesi nikotine alışan vücut, bu maddenin eksikliği sonucunda tepki vermeye başlıyor ve sinirlilik hali ortaya çıkıyor. Bir sigara içildiğinde ise, kandaki nikotin seviyesi tekrar arttığından, sinirlilik hali son buluyor. Ancak bu da sadece 30 – 40 dakika kadar sürüyor.
Sigarayı Bırakmak için Yapılabilecekler
Sigarayı bırakmak demek aslında nikotin alışkanlığından kurtulmak demek. Sigarayı bırakma kararında izlenebilecek en doğru yol bunun zor olabileceğini kabul etmektir. Duruma gerçekçi bir şekilde yaklaşıp vücudu kimyasal bir maddeden kurtarmanın zorluğu kabul edildiğinde ve bununla savaşmaya karar verildiğinde aslında en büyük adım atılmış olmaktadır.
Sigara içmeye son verildiğinde, vücut alışmış olduğu kimyasalı, yani nikotini şiddetli bir şekilde istemeye devam edecektir. Bu durum 3 haftaya kadar devam edebilir, 3 haftadan sonra sinirlilik hali azalacak ve giderek kaybolacaktır. Günlük alışkanlıklar sonucu sigara ihtiyacı zaman zaman ortaya çıkabilse de, bu zararlı kimyasalı bir daha almama düşüncesi ile yola devam edilmelidir.
Sigarayı Bırakmayı Kolaylaştıracak İpuçları
Eğer sigarayı bırakmayı planlıyorsanız, size klasik önerilerin dışında destekleyici farklı bir kaç yöntem sunmak istiyoruz:
Günlük düzeninizi değiştirin
Hangi zamanlarda canınız daha çok sigara çekiyorsa, o anları farklı aktivitelerle doldurmaya çalışın. Örneğin kapıdan çıkar çıkmaz veya durakta otobüs beklerken sigara yakmadan duramıyorsanız, kendinize oyalanacak daha iyi bir aktivite bulun. Elinizde sağlıklı bir atıştırmalık alıp onu yavaş yavaş yiyerek vakit geçirebilirsiniz.
Sigara içmeyenleri takip edin
Sigara içenler, belli durumlarda, mesela yemek sonrası sigara içmediklerinde ne yapacaklarını bilemezler. Bu durumla başa çıkabilmek için sigara içmeyenlerin neler yaptıklarını izleyin. Sigara içmeyen kişiler, yemek sonrasında hiç bir eksiklik duymadan hayatlarına devam ederler. Çay, kahve içerken de bu aynı şekilde olur. Sigara içmediğinizde yiyecek ve içeceklerin eksik olacağı fikrini kafanızdan silin. Tüm yemeklerin tadını aynı şekilde alacaksınız, hatta koku ve tad duyularını daha da hassaslaşacağı için yemekler size daha lezzetli gelecektir.
Farklı aktiviteler yaratın
Düzeninizden sadece sigarayı çıkarmaya çalışmak yerine, tüm rutininizi değiştirebilirsiniz. Bu sayede sigara değişen şeylerden sadece biri olacağından, arada fark etmeniz daha zorlaşacaktır. Sabah işe arabayla gidiyorsanız, otobüsle gitmeyi deneyin. Bu sizi oldukça zorlayacağından, aklınızı dağıtmanız kolay olur.
Başka bir öneri de çalışma düzeninizi değiştirmeniz, bazı işleri kendiniz için zorlaştırmanız ve üzerinde daha fazla vakit harcayacak hale gelmeniz olabilir. Örneğin bulaşıkları makineye koymak yerine elde yıkamaya başlayın, yemek yaparken zor ve başında durulması gereken yemekleri seçin, banyo sürenizi artırmak için banyonuzu daha keyifli bir hale getirmek için uğraşın, dolaplarınızı tekrar düzenleyin ve her şeyin yerini değiştirin. Kafanız sürekli bu aktivitelerle dolu olacağından, sigara içmemek geri planda kalacaktır.
Kararınızı herkese söyleyin
Hangi konuda olursa olsun verdiğiniz bir kararı etrafınızdakilerle paylaşmak, bağlılığınızı artırır. Artık sadece kendinize değil, başkalarına da söz vermiş sayılırsınız.
Sigara konusunda ise sizi destekleyeceğine emin olduğunuz kişilerle konuşun. Size sürekli bu kararınızı hatırlatmamalarını isteyin, sigara içmemeniz hatırlatıldıkça canınızın çekmesi daha muhtemel.
En azından nikotinin etki süresi geçene kadar olumlu düşünen kişilerle görüşmeye gayret edin. Sevdiğiniz yerlere gidin, hayatın ne kadar güzel olduğunu düşünün. Pozitif bir ruh hali içinde olmanız, kararınızı kendi içinizde desteklemenizi sağlayacaktır.
Suçluluk hissetmekten kurtulun
Eğer arada bir sigara içerseniz, bunu dert etmeyin ve hemen unutun. Motivasyonunuzu kıracak en büyük olay kendinizi suçlu hissetmeniz ve sürekli bunu düşünmeniz olacaktır. Bir şekilde içtiyseniz bile hiç zaman kaybetmeden olumlu ruh halinize geri dönün ve bu şekilde devam edin.
Eğer sigarayı bırakırken kilo almak gibi bir önyargınız varsa, bunu fark edin ve bundan da kurtulun. Sigarayı bırakırken beslenme alışkanlıklarınızı değiştirmek ve daha fazla yemek zorunda değilsiniz. Hatta tam tersi, odak noktanızı sadece sigaraya yoğunlaştırmamak için, sigarayı bıraktığınız anda daha sağlıklı beslenmeye de başlayın. Böylece vücudunuz daha sağlıklı olmaya doğru gidecektir.
Beyninizin içinde sürekli dolaşan suçlayıcı cümleleri durdurun. Kendinize güvendiğinizi ve başaracağınızı tekrarlayın.
Profesyonel yardım alın
Eğer kendinizi iyi ve güvende hissedecekseniz veya tek başınıza olmayacağını düşünüyorsanız, bu konuda uzman bir doktordan yardım almayı ihmal etmeyin. Sigarayı bırakma yolları kişiden kişiye fark edebilir, bu nedenle kendiniz için en uygun yöntemi bir uzmanlar birlikte belirleyebilirsiniz.
Sigarayı bırakmak, sağlığınız ve geleceğiniz için yapacağınız en iyi yatırımlardan biri olacaktır. Kendinizin dışında çevrenizdekilerin de sağlığını olumlu şekilde etkileyecek bir karar veriyorsunuz. Bu kararı bir doktora danışarak uygulamaktan çekinmeyin.
Sigarayı bırakmak ilk seferde olmasa da denemekten yılmamanızı tavsiye ediyoruz. İkinci, üçüncü seferde olsa da ne zaman bırakırsanız sizin için o kadar kâr olacak ve gelecekteki sağlık sorunlarınız o kadar azalacaktır.